Czytaj też: Podczas upałów pracodawca ma sporo obowiązków. Jeśli ich nie dopełni, grożą mu srogie kary – nawet więzienie
Upał w pracy. Woda od pracodawcy
Kwestia napojów dla pracowników została uregulowana w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia pracownikom pracującym na zewnątrz w temperaturze powyżej 25 stopni Celsjusza oraz pracującym w biurze w temperaturze powyżej 28 stopni Celsjusza zimne napoje w ilości, jaka zaspokaja ich potrzeby. Napoje powinny być zapewnione pracownikom w ciągu całej zmiany roboczej. Przepisy nie precyzują, w jaki sposób oraz w jakiej formie pracodawca obowiązany jest zapewnić napoje. W związku z tym mogą one zostać zapewnione w butelkach bądź dyspozytorach. Pracodawcy nie muszą zapewniać pracownikom soków czy innych napojów gazowanych, wystarczy, że zapewnią wodę. Natomiast oczywiście mogą zapewnić też inne napoje.
Warto pamiętać, iż pracodawcy nie mają obowiązku wypłacania pracownikom ekwiwalentu pieniężnego za napoje.
Czy pracodawca musi zapewnić klimatyzację
Pracodawcy nie są też zobowiązani do zapewnienia klimatyzacji w zakładzie pracy, jak również wiatraków czy wentylatorów. Jednakże, gdy koszt instalacji klimatyzacji jest zbyt wysoki, warto rozważyć zakup wiatraków czy wentylatorów. Dobrym rozwiązaniem może też być zainstalowanie w zakładzie pracy rolet lub żaluzji, by ograniczyć nagrzewanie się pomieszczeń podczas upalnych dni.
Jeśli jako pracodawca zdecydujesz się na zainstalowanie klimatyzacji, musisz pamiętać o jej regularnym czyszczeniu oraz o tym, by jej funkcjonowanie nie spowodowało przeciągów ani wyziębienia pomieszczenia. Ponadto, nawiewy klimatyzacji nie powinny być skierowane bezpośrednio na pracowników. Przy instalacji wiatraków czy wentylatorów także należy pamiętać o ich odpowiednim czyszczeniu.
Czytaj też: W tym roku klimatyzację zamontujesz dopiero na jesień. Branża nie nadąża z realizacją zamówień
Skrócenie dnia pracy z powodu upałów
Pracodawca może także rozważyć skrócenie dnia pracy podczas upałów. Jednak należy pamiętać, że nie można w takiej sytuacji zmniejszyć pracownikom wynagrodzenia. Dobrym pomysłem jest również wprowadzenie w okresie upałów przerwy w ciągu dnia, kiedy jest najwyższa temperatura, by pracownicy mogli odpocząć lub też wprowadzenie pracy rotacyjnej, oczywiście jeśli organizacja zakładu pracy na to pozwala. Pracodawcy mogą także wprowadzić dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy. Kolejnym rozwiązaniem, jakie można wprowadzić, jest praca zdalna, którą od zeszłego roku reguluje kodeks pracy.
Pracodawcy, których pracownicy pracują na zewnątrz, powinni pamiętać, aby podczas upałów zapewnić im nakrycia głowy, częste przerwy na odpoczynek najlepiej w cieniu, możliwość wykonywania pracy w godzinach, kiedy jest chłodniej, luźne ubrania z długim rękawem celem uniknięcia oparzeń słonecznych czy odpowiednie środki zapobiegające takowym oparzeniom jak kremy z filtrem.
Upały a szczególne grupy pracowników
Pracodawcy zatrudniający młodocianych muszą pamiętać, że nie wolno ich zatrudniać przy pracach w pomieszczeniach powyżej 30 stopni, jak również w warunkach bezpośredniego oddziaływania otwartego źródła promieniowania. Dla przypomnienia wskazujemy, że młodocianym jest osoba, która ukończyła lat 15, ale nie ukończyła lat 18.
Kobiety w ciąży nie mogą pracować w mikroklimacie gorącym, czyli takim, którego wskaźnik PMV jest wyższy niż 1,0.
Za nieprzestrzeganie obowiązków BHP przez pracodawców Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć karę grzywny w wysokości od 1 tys. zł do 30 tys. zł.
Czytaj też: To już pewne. Naukowcy potwierdzili, że 2023 r. był najgorętszy w historii. W tym roku może być jeszcze cieplej
Podczas upału można opuścić miejsce pracy
Zgodnie z art. 210 § 1 kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje prawo do powstrzymania się od wykonywania pracy, jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem. Pracownik obowiązany jest do poinformowania swojego pracodawcy o powstrzymaniu się od wykonywania pracy. Gdy powstrzymanie się pracownika od wykonywania pracy nie spowoduje usunięcia/naprawienia zagrożeń, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie swojego przełożonego. Zarówno za czas powstrzymania się od wykonywania pracy, jak i oddalenia z miejsca zagrożenia, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i nie mogą go spotkać jakiekolwiek negatywne konsekwencje z tegoż powodu. Co istotne, powyższe zasady nie dotyczą pracowników, których obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.
Przepisy nie określają formy zawiadomienia przełożonego o powstrzymywaniu się od pracy oraz oddaleniu się z miejsca zagrożenia. Wobec tego może nastąpić to zarówno pisemnie, jak i ustnie. Ważne jest, aby zostało to dokonane niezwłocznie.
*Autorem tekstu jest adwokat Marta Olkowicz w Kancelarii Kopeć&Zaborowski
