Po ukraińskich żołnierzach, największym wrogiem rosyjskiej armii jest wszechobecna korupcja

W pierwszych dniach wojny na Ukrainie działania Rosji były wyraźnie – i niespodziewanie – mało zadowalające dla rosyjskiego dowództwa. Wojska posuwały się powoli, były zdezorganizowane i nie zdołały przejąć kontroli nad żadnym z większych miast.

Aby wyjaśnić ten zaskakujący rozwój wypadków, znawcy wskazują, że Kreml miał błędne założenia co do gotowości i zdolności Ukrainy do walki. Może to być prawdą, ale istnieje inny czynnik, który mógł przyczynić się do błędnych przedwojennych ocen Rosji i słabych wyników w terenie – systemowa korupcja w sektorze obrony i bezpieczeństwa kraju.

• Kiedyś robił hot dogi, dziś jego ludzie polują na Zełenskiego. Prześwietlamy "kucharza Putina"

Na poziomie operacyjnym korupcja w sektorze obronnym prawdopodobnie osłabiła również logistykę, co objawiło się tym, że żołnierze otrzymali na miejscu nieodpowiedni sprzęt i zaopatrzenie. Słaba logistyka spowalnia posuwanie się wojsk naprzód, podkopuje ich morale i obniża skuteczność bojową.

Prigożyn, zausznik Putina

Na początku inwazji pojawiły się informacje, że niektórzy rosyjscy żołnierze otrzymali racje żywnościowe, których termin ważności upłynął w 2015 r. Większość firm odpowiedzialnych za dostarczanie żywności dla rosyjskiego wojska jest powiązana z Jewgienijem Prigożynem, patronem organizacji najemników Grupa Wagnera i sponsorem Internet Research Agency, która została oskarżona o ingerencję w wybory w Stanach Zjednoczonych.

• Tajemnicza armia Putina. Mają nowy cel. "Robią tam, co chcą"

Kilka lat temu firmy Prigożyna zostały oskarżone przez lidera rosyjskiej opozycji Aleksieja Nawalnego o utworzenie kartelu i rozgrywanie państwowego systemu przetargów na zamówienia obronne, wskutek czego otrzymały kontrakty na kilkaset milionów dolarów.

Jakość żywności i mieszkań w rosyjskim wojsku jest podobno gorsza niż w więzieniach – posiłki są nieracjonalnie małe, a niektóre z nich zawierają szkodliwe bakterie Escherichia coli.

Reszta tekstu pod materiałem wideo

Brak paliwa

Istnieją również doniesienia, że rosyjskie działania na Ukrainie zostały spowolnione z powodu braku paliwa – i to w kraju bogatym w ropę i gaz.

Jednak nieefektywna kontrola zużycia paliwa w rosyjskim wojsku faktycznie istniała długo przed wojną na Ukrainie i historycznie stwarzała możliwości defraudacji. Paliwo jest często nazywane "drugą walutą" rosyjskiego wojska. Jest prawdopodobne, że wieloletnia tradycja korupcji w zakresie dostaw paliwa zmniejszyła tempo rosyjskich postępów na Ukrainie.

• Wołodymyr Zełenski przeżył co najmniej trzy próby zamachu

Należy pamiętać, że broń, która obecnie jest skierowana na Ukrainę, została wyprodukowana pomimo tego poziomu korupcji. Jednak wiele innowacji technologicznych, w tym te, które mogłyby zwiększyć precyzję rosyjskich uderzeń, nigdy nie zostało wprowadzonych w życie z powodu kradzieży, defraudacji i oszustw.

W 2020 r. Indeks Integralności Obronnej Rządów opracowany przez Transparency International wykazał, że w Rosji jest wysokie ryzyko korupcji w sektorze obronnym.

Naturalna tajność otaczająca branżę ograniczyła cywilny nadzór nad firmami zaangażowanymi w korupcyjne transakcje z Ministerstwem Obrony bez udziału konkurencji. Nie dziwi więc fakt, że większość rosyjskich firm obronnych wykazuje się niskim lub bardzo niskim zaangażowaniem w działania antykorupcyjne i przejrzystość.

Miliony na nigdy nierozpoczęte badania

Na przykład, według doniesień prasy lokalnej, w 2012 r. rosyjska firma zbrojeniowa otrzymała około 26 mln dol. na opracowanie systemu lotniczego do przechwytywania pocisków niestrategicznych.

Badania jednak nigdy nie ruszyły z miejsca, ponieważ firma podpisała oszukańcze kontrakty z fikcyjnymi firmami, z których niektóre były zarejestrowane na adresy toalet publicznych w rosyjskim regionie Samara.

W innej sprawie z 2016 r. inna firma, która była odpowiedzialna za dostawy sprzętu radionawigacyjnego i systemów sterowania dla amunicji o wysokiej precyzji, została uwikłana w skandal malwersacji, w którym jej kierownictwo imitowało działalność badawczo-rozwojową, aby ukraść pieniądze za pomocą oszukańczych kontraktów.

Korupcja na szczytach władzy

Korupcja w rosyjskim sektorze obronnym nie ogranicza się do kompleksu wojskowo-przemysłowego.

Przenika ona również na szczebel polityczny, prawdopodobnie wpływając na motywacje najwyższych funkcjonariuszy odpowiedzialnych za bezpieczeństwo Rosji w otoczeniu prezydenta Władimira Putina. Niedawne śledztwa wykazały, że najwyżsi rangą urzędnicy Ministerstwa Obrony Rosji posiadają majątek, który znacznie przewyższa ich dochody, co wskazuje na możliwość udziału w układach korupcyjnych.

Utrzymywanie luksusowego stylu życia zniechęca najwyższych funkcjonariuszy do dzielenia się ekspercką wiedzą, która mogłaby rozczarować dyktatora i kosztować ich dostęp do korupcyjnej sieci.

W przypadku Ukrainy oznaczałoby to ryzyko poinformowania Putina, że kraj, który chce najechać, będzie walczył, że ludność cywilna nie ucieszy się na przyłączenie do "ruskiego miru" i prawdopodobnie przywita wojska koktajlami Mołotowa, a nie chlebem i solą, jak nakazuje lokalna tradycja.

W ten sposób skorumpowana lojalność najwyższych urzędników Putina mogła przynieść odwrotny skutek i przyczynić się do błędów wywiadowczych oraz błędnej oceny ryzyka na Ukrainie.

Oczywiście korupcja w rosyjskim sektorze bezpieczeństwa nie przesądza o wyniku wojny.

Rosja nadal dysponuje dużym potencjałem i licznymi oddziałami, które może rzucić do walki. Jednak jakiekolwiek korzyści osiągnie wojsko, będzie ono musiało stawić czoła wyzwaniom spowodowanym szerzącą się korupcją, od błędnej oceny ryzyka na najwyższych szczeblach władzy po przeterminowane racje żywnościowe w terenie.

Cieszymy się, że jesteś z nami. Zapisz się na newsletter Onetu, aby otrzymywać od nas najbardziej wartościowe treści