Zasiłek pogrzebowy wzrośnie o 75 proc. Czy to wystarczy na wydatki związane z pogrzebem?

Czytaj też: Saszetki nikotynowe i kolejne wyroby z akcyzą. Wiemy, o ile wzrośnie cena za opakowanie

Ile dziś kosztuje pogrzeb?

Do kosztów pogrzebu zalicza się te, które mają związek z pochówkiem, a więc ze złożeniem ciała lub prochów do grobu. Koszty są różne w różnych regionach kraju.

Najwyższe są w największych miastach, a dużo niższe na wsi czy w mniejszych miejscowościach. Średnio w największych miastach koszt zwykłego pogrzebu to minimum 8-10 tys. zł. Najdrożej jest w Warszawie, Wrocławiu i Krakowie (ok. 10,4 tys. zł). Najniższe stawki są natomiast w Rzeszowie, Gdańsku i Poznaniu.

Takie stawki podaje resort rodziny, powołując się na dane zebrane przez ekspertów rankomat.pl, na podstawie danych z ponad 50 zakładów pogrzebowych.

Resort przyznaje jednak, że w powyższych kwotach nie ma np. opłat związanych z rezerwacją miejsca na cmentarzu oraz innych wydatków związanych z pogrzebem, jak np. organizacji uroczystości religijnej (czyli konsolacji, stypy). Do tych kwot nie wchodzi również cena, jaką trzeba zapłacić np. za pomnik, czyli nagrobek. Na te wydatki rodzina zmarłego, najczęściej dzieci, małżonek, musi wyłożyć pieniądze z własnej kieszeni.

W praktyce koszty zwykłego, skromnego pogrzebu mogą wzrosnąć, i to znacznie powyżej 10, a nawet 20 tys. zł.

Co ma się zmienić w zasiłku pogrzebowym?

Projekt przewiduje przede wszystkim podwyżkę zasiłku — z 4 tys. zł do 7 tys. zł. Świadczenie ma być też waloryzowane.

Resort wyjaśnia, że świadczenie ma pokryć wszystkie lub większość normalnych, typowych i nienadmiernych kosztów pogrzebu. Z drugiej strony przyznaje, że nadal może nie sfinansować kosztów pogrzebu, szczególnie w dużych miastach.

Celem jest zmniejszenie obciążeń finansowych osób pokrywających koszty pogrzebu przy jednoczesnym uwzględnieniu możliwości finansowych Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa.

Zasiłek będzie co roku waloryzowany, od 1 marca, przy zastosowaniu średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym (ogłasza go prezes GUS). Zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał w wysokości obowiązującej w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione.

Do 7 tys. zł zostanie podwyższony też zasiłek pogrzebowy należny żołnierzom i funkcjonariuszom na podstawie ustaw dotyczących tych służb mundurowych.

Projekt przewiduje też zmiany w tzw. zasiłku celowym z pomocy społecznej. To dodatkowe świadczenie, które może być wypłacone przez gminę, ma wynieść 2 tys. zł. Zasiłek celowy może być przeznaczony m.in. na sfinansowanie kosztów pogrzebu. Będzie można go otrzymać w szczególnych przypadkach:

• na pokrycie kosztów pogrzebu osobie, która pokryła koszty pogrzebu, a po osobie zmarłej nie przysługiwał jej zasiłek pogrzebowy, albo
• jeśli osoba, która pokryła koszty pogrzebu, jest uprawniona do zasiłku pogrzebowego i poniosła w związku z pogrzebem nadzwyczajne, trudne do przewidzenia, niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego koszty. Przykładowo może chodzić o koszty transportu zwłok z odległego miejsca (np. z zagranicy, minimalny koszt z reguły wynosi ok. 6-7 tys. zł) czy koszty dłuższego przechowywania zwłok w chłodni.

Projektowana nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Kto może otrzymać zasiłek pogrzebowy?

Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie, które przysługuje w razie śmierci osoby ubezpieczonej, osoby, która pobierała emeryturę lub rentę lub spełniała warunki do uzyskania tych świadczeń, albo członka rodziny wymienionych powyżej osób. Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie (podmiotowi), która poniosła koszty związane z pogrzebem. Jak przypomina MRiPS, uprawnionymi do zasiłku nie będą więc tylko członkowie rodziny zmarłego, ale również ponoszący koszty pochówku przyjaciele, pracodawca, gmina czy Kościół. W przypadku gdy koszty pogrzebu poniosło kilka osób/podmiotów, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby/podmioty proporcjonalnie do poniesionych kosztów. Zasiłek pogrzebowy służy pokryciu kosztów urządzenia zwyczajowo przyjętych w danej kulturze obrzędów związanych ze śmiercią i pożegnaniem osoby zmarłej.

Ważne! Wniosek o zasiłek trzeba złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której opłaciłeś koszty pogrzebu. Składa się go do ZUS, na formularzu Z-12.

Przypomnijmy, że jeśli zmarły np. nie miał rodziny lub był bezdomny, to gmina, w której doszło do zgonu, jest odpowiedzialna za organizację pogrzebu i pokrycie związanych z nim kosztów. Podobnie jest w przypadkach, gdy zmarły nie był ubezpieczony. W takim przypadku zasiłek pogrzebowy się nie należy, a koszty pochówku często spadają na gminy.

Procedurę wypłaty zasiłku i to, jakie dokumenty trzeba złożyć, znajdziesz też na stronach ZUS, TU.

Etap legislacyjny: Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr z wykazu — UA5) — przekazany do konsultacji społecznych

Autor: Łukasz Zalewski, dziennikarz działu prawnego Business Insider