Mikroekonomia — przyczyny i skutki procesów gospodarczych

Nie istnieje jedna poprawna definicja mikroekonomii. Początki badań tego zjawiska sięgają nawet kilkuset lat wstecz. Poszukiwanie wyjaśnienia tego pojęcia należy zacząć od człowieka nazywanego ojcem ekonomii, czyli Adama Smitha. Uznawał on, że światem ekonomicznym rządzi „niewidzialna ręka”. Założenie to wskazywało na samoregulacyjną moc gospodarki powstającej w wyniku własnej działalności jej podmiotów. Do tego właśnie nawiązuje współczesna teoria mikroekonomii. Większość jej idei stworzył Alfred Marshall, ekonomista żyjący w XIX w. W pracy Zasady Ekonomiki przedstawił podstawy mikroekonomii, do których nawiązuje się obecnie. W upływie lat powstawały kolejne teorie i następował dynamiczny rozwój ekonomii, co spowodowało różne postrzeganie pewnych kwestii w tej dziedzinie.

Zobacz także: Gospodarowanie i podejmowanie decyzji ekonomicznych

Mikroekonomia — co to znaczy?

Mikroekonomia to dział ekonomii, który zajmuje się analizą zachowań podstawowych podmiotów gospodarczych oraz badaniem prawidłowości i kategorii tworzących mechanizm ich funkcjonowania. Głównym przedmiotem są ludzkie wybory. Odpowiada na pytanie producentów, co produkować, aby zaspokoić potrzeby rynku, oraz wskazuje, co konsumować, czyli jak osiągnąć najwyższą użyteczność, nabywając określone dobra. Zajmuje się również zagadnieniem ograniczoności zasobów. Mikroekonomia pomaga analizować decyzje nie tylko przedsiębiorstw, ale też gospodarstw domowych.

Mikroekonomia — czym się zajmuje?

Mikroekonomia jest dziedziną o szerokim zakresie pojęciowym. Znajomość podstawowych terminów i praw zachowań pozwoli na lepsze zrozumienie mechanizmu jej działania. Najważniejsze z nich to:

• popyt — ilość dobra, jaką nabywcy są w stanie kupić po określonej cenie i w określonym czasie,
• prawo popytu — wzrost ceny dobra powoduje spadek wielkości popytu, a spadek ceny powoduje wzrost wielkości popytu, ceteris paribus,
• podaż — ilość dobra, jaką sprzedawcy są w stanie zaoferować po określonej cenie i w określonym czasie,
• prawo podaży — wzrost ceny prowadzi do wzrostu podaży, a spadek ceny powoduje spadek podaży, ceteris paribus,
• ceteris paribus — to założenie przyjmowane przez ekonomistów o niezmienności czynników,
• cena równowagi rynkowej — usuwa niedobór bądź nadmiar produktów; jest to cena, przy której zapotrzebowanie zrównuje się z ilością oferowaną na rynku,
• rynek — całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich przebiegają.

Pojęcia te pozwalają na szersze zrozumienie kluczowych obszarów mikroekonomii. Dzięki nim łatwiej jest opanować wiele czynników i tematów studiów ekonomicznych.

Mikroekonomia — czynniki analizy

Mikroekonomia jest rozbudowaną dziedziną — można ją podzielić na jeszcze mniejsze problemy i zagadnienia. Ekonomiczna interpretacja w jej ramach zachodzi na podstawie wykresów punktowych, szeregów czasowych i modeli. Pierwsze z nich służą do ukazywania zależności między dwoma zmiennymi. Drugie wskazują na ich wartości przyjmowane w różnych momentach w danym okresie. Modele, inaczej teorie, są przedstawiane jako uproszczenia założeń odnoszących się do ludzkich zachowań. Główne elementy mikroekonomii, na których czynniki analizy są wykorzystywane, to:

• ogólna teoria równowagi — najważniejsza koncepcja ekonomiczna uwzględniająca istnienie konkurencji doskonałej. Wszystkie ceny są cenami równowagi i tworzy je rynek, natomiast cenobiorcy to kupujący i sprzedający,
• analiza cząstkowa — ten sposób analizy polega na ignorowaniu efektów pośrednich danego zjawiska. W momencie, gdy mają one zbyt duże znaczenie dla wyników badań, wymaga się weryfikacji założeń upraszczających określoną teorię.

Przykładowo znajomość czynników analizy pozwala czytać krzywe popytu i podaży, a także stosować ich wyniki do sukcesywnego inwestowania i różnicowania przez producentów ilości produkowanego dobra po określonych cenach. Umiejętność analizowania problemów mikroekonomii pozwala odpowiedzieć na jej główne pytania, m.in.: co określa cenę poszczególnego dobra, ale też co decyduje o wysokości zysków, płac czy stóp procentowych.

Zobacz także: Rząd chce skończyć z WIBOR-em. Co to jest i jak działa? Tłumaczymy

Mikroekonomia a makroekonomia — różnice

Mikroekonomię z makroekonomią łączy jedna wspólna cecha. Obie stanowią odrębne gałęzie ekonomii, czyli nauki o związkach i współzależnościach zachodzących w całej gospodarce. Pierwsza z nich odnosi się do szczegółowego badania zachowań poszczególnych podmiotów. Druga natomiast obejmuje całokształt rynku na świecie, lecz czerpie z analiz podejmowanych w mikroekonomii, aby ustalić ogólne prawa panujące w gospodarce. Pomaga wielkim koncernom o międzynarodowym zasięgu na kontrolowanie trendów, zysków i strat poniesionych w trakcie inwestycji. Obie nauki łączą więc swoje zagadnienia, aby osiągnąć równowagę rynkową.

Mikroekonomia jest dziedziną, która znajduje zastosowanie nie tylko na zjazdach eksperckich, ale także w biurach koncernów. Ponadto nawet poznanie jej podstaw może znacząco wspomóc indywidualnego konsumenta w podejmowaniu najbardziej opłacalnych dla niego decyzji.